چرا ویندوز ۱۰ در برابر ویروس های کامپیوتری مقاوم تر است؟
از گذشته، مایکروسافت نسبت به محافظت از کاربران خود بی میل بوده است، که این تا حدودی به دلیل هشدارهای شرکت های ارائه کننده نرم افزار های آنتی ویروس به اعمال قانون آنتی تِراست ( Antitrust : قوانینی برای حفظ رقابت پذیری شرکت ها) بوده است. در سال ۲۰۰۶ وقتی بیش از نیمی از کامپیوترهای شخصی محافظت نشده بودند، شرکت های McAfee و Symantec تهدید کردند که از طرح شرکت مایکروسافت برای قرار دادن ویژگی Kernel PatchGuard در ویندوز ویستا به مجامع قانونی اروپا شکایت خواهند کرد. درست قبل از عرضه ویندوز ۷ در سال ۲۰۰۹، شرکت AVG اعلام کرد: “در حال حاضر ما در بروکسل مراقب هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که مایکروسافت نرم افزار آنتی ویروس را در ویندوز قرار ندهد و سبب راه اندازی حدود یک میلیارد پرونده قضایی بر علیه خود نشود.”
طبق آخرین گزارش بخش امنیت اطلاعات مایکروسافت (شماره ۲۱)، هنوز عواقب این اتفاق در کامپیوترهای شخصی امروزی مشهود است، به طوری که هنوز حدود ۲۸ درصد از کامپیوترهای دارای ویندوز ویستا و بیش از ۲۰ درصد کامپیوترهای ویندوز ۷ محافظت نشده هستند. در واقع، حقیقت تلخ تر این است که بسیاری از کامپیوترهای محافظت نشده محاسبه نشده اند زیرا گزینه آپدیت ویندوز در آنها خاموش است.
چرا این ارقام تا این حد بالا است؟ تهدیدات ویروسی به خوبی برای مردم تشریح شده اند و شرکت های AVG، Avast و شرکت های دیگر بیش از یک دهه است که برنامه های آنتی ویروس رایگان ارائه می کنند. این مسئله تا اندازه ای منطقه ای است. کشورهای دارای بالاترین میانگین کامپیوترهای محافظت نشده – از جمله لیبی، الجزایر، نیجریه، عراق و تانزانیا — از اتصالات اینترنتی مناسب بهره مند نیستند.
دلایل دیگر این مسئله در نمودار میله ای انتهای این متن نشان داده شده است.
بر روی بیش از ۶۰ درصد کامپیوترهای محافظت نشده دارای ویندوز ۷ هنوز هیچ نرم افزار آنتی ویروسی نصب نشده است. در ۲۰ درصد دیگر از آنها آنتی ویروس نصب شده، اما خاموش است. در برخی موارد نیز آنتی ویروس روشن است اما لیست ویروس ها آپدیت نیست. این می تواند به این دلیل باشد که اشتراک منقضی شده است اما ویستا و ویندوز ۷ آن را گزارش نکرده اند.
بعد از این که مایکروسافت نرم افزار Defender را در ویندوز ۸ قرار داد این مسئله تغییر کرد و مشخص شد که دلیل اصلی عدم محافظت کامپیوتر منقضی شدن تاریخ اشتراک آنتی ویروس بوده است. در ویندوز ۱۰ مشکلات اصلی به عدم آپدیت کامپیوتر یا خاموش کردن آنتی ویروس یا به تعویق انداختن این کار توسط کاربران مربوط است.
البته، مشکل انقضای اشتراک می تواند در ویندوز ۱۰ نیز بروز کند زیرا اکثر کامپیوترهای جدید برای بیش از یک سال دارای ویندوز ۱۰ نبوده اند.
بهبود امنیت در ویندوز ۱۰
مایکروسافت بار مسئولیت حفاظت از کامپیوترها را بر عهده گرفته است و تلاش می کند تا قابلیت های نرم افزار Defender را افزایش دهد، که از طریق کسب امتیازات بالاتر در تست های گروه های آنتی ویروس تایید می شود. مایکروسافت از رویکردهای متعددی استفاده می کند، در نتیجه به طور کامل به Defender وابسته نیست. برای مثال، برخی بدافزارها توسط فیلتر SmartScreen یا ” مرور ایمن ” ویندوز ۱۰ مسدود می شوند.
مایکروسافت همچنین بر ویژگی های ابزار امنیتی EMET خود افزوده است. ویندوز ۱۰ اکنون دارای ابزارهای DEP (ابزار ممانعت از اجرای کد)، SEHOP (محافظت از رونویسی های ساختاری)، و ASLR (تصادفی‌سازی نقشه‌ی فضای آدرس) به صورت استاندارد است و همچنین دارای ابزار ATP (محافظت پیشرفته تهدید) است که برای کاربران تجاری بازخوردهای پس از نفوذ یا نقض قانون را ارائه می کند. مایکروسافت قصد دارد تا ارائه EMET را از ۳۱ جولای ۲۰۱۸ متوقف کند، اگرچه خیلی ها با این کار مخالف هستند.
ویندوز ۱۰ همچنین دارای محافظت بر پایه بستر ابری می باشد که به طور پیش فرض در نسخه آپدیت Anniversary فعال شده است. وقتی نرم افزار Defender متوجه یک فایل ناشناخته مشکوک می شود آن را به سرویس ابری ارجاع می کند به طوری که این سرویس با استفاده از تجزیه و تحلیل خودکار و تجربی فایل و یادگیری ماشینی تصمیم گیری می کند که آیا این فایل را مسدود کند یا خیر. به گفته مایکروسافت، ” در بسیاری از موارد، وقتی یک تهدید جدید به وجود می آید این فرآیند می تواند زمان واکنش و پاسخ را از چند ساعت به چند ثانیه کاهش دهد. ”
تحلیل تجربی بر پایه بستر ابری قبلاً موفق شده به مسدود کردن حملات باج افزارهایی که توسط لیست ویروس عادی (PDF) شناسایی نشده بودند کمک کند. البته، اگر کاربران به دلیل محافظت از حریم خصوصی خود پیش فرض ها را بدون آگاهی کافی تغییر دهند امنیت آنها کم خواهد شد.
عامل دیگر این است که مرورگر جدید ویندوز ۱۰، یعنی Edge، از امنیت بهتری نسبت به اینترنت اکسپلورر برخوردار است. Edge همچنین از ActiveX یا افزونه های جاوا پشتیبانی نمی کند، بنابراین در مقابل بسیاری از حملاتی که نسخه های قبلی اینترنت اکسپلورر را در معرض خطر قرار می داد آسیب پذیر نخواهد بود.
میزان آلودگی
در گزارش امنیتی مایکروسافت، “مواجه با بدافزارها” از آلودگی با بدافزارها جدا شده است. کامپیوترها اغلب با بدافزارها مواجه می شوند اما توسط آنها آلوده نمی شوند. این مسئله یک شرایط غیرعادی پدید آورده است: مایکروسافت گزارش کرده که ” دو مورد از پنج مورد سوء استفاده رایج از سیستم عامل کامپیوترهای دارای ویندوز در نیمه اول سال ۲۰۱۶ – ویروس Unix/Lotoor و تروجان AndroidOS/GingerMaster — در واقع سیستم عامل های موبایل اندرویدی را هدف قرار داده اند.”
وقتی کاربران گوشی های هوشمند یا کارت های حافظه خود را به کامپیوترهای دارای ویندوز متصل می کنند یا از کامپیوترهای خود برای دانلود برنامه هایی برای انتقال به گوشی استفاده می کنند، مایکروسافت متوجه می شود.
طبق آمار ابزار حذف کننده نرم افزارهای آلوده مایکروسافت (MSRT)، میانگین میزان آلودگی برای کامپیوترهای دارای ویندوز در حال حاضر ۱٫۰۱ درصد است. این میزان در کشورهایی مانند فنلاند، ژاپن، دانمارک، نروژ و آلمان کمتر از ۰٫۴ درصد است، در صورتی که بالاترین میزان کامپیوترهای محافظت نشده متعلق به کشور لیبی با حدود ۸ درصد است. پنج منطقه دارای بدترین نرخ آلودگی شامل کشورهای لیبی، عراق، مغولستان، تشکیلات خودگردان فلسطین و مراکش است.